انواع تمبرها :

1-تمبر جاري (پستي) :

به تمبرهائي مي‌گويند كه تحت عنوان موضوعي خاص، در تيراژي نامحدود براي مصارف عمومي پست منتشر مي‌شود. تمبر جاري يا « سري‌هاي پستي » ممكن است بارها تجديد چاپ گردد و قيمت روي آن مطابق تعرفه‌هاي جاري پست تعيين مي‌گردد.

2- تمبر يادگاري :

تمبري است كه به مناسبتي خاص و برخلاف تمبرهاي جاري در تيراژ محدود منتشر ميگردد.

3- تمبرهاي خيريه:

اين نوع تمبر جهت كمك به سازمان‌هاي خيريه و آسيب ديدگان چاپ و به مصرف پست مي‌رسيد.

4- تمبر امانات :

جهت ارسال محموله‌هاي پستي از شهري به شهر ديگر روي بسته‌ها و يا قبوض رسيد پستي تمبر امانات را الصاق مي‌كردند تا محموله‌هاي مورد نظر به مقصد برسد.

پاكت‌هاي مُهر روز :

تمبرهاي يادگاري را در روز انتشار بر روي پاكت مصور مخصوص يا آرم دار شركت پّست كه توسط شركت پست تهيه گرديده چسبانده و با مهر مخصوص و تاريخ دار همان روز ابطال مي‌گردد كه اين پاكت‌ها همانند تمبر داراي ارزش مي‌باشند.

راهنمای اصطلاحات تمبر شناسی

تت بش:tete – beche

اصل لغت از زبان فرانسه است ولی در کاتالوگها وکتابهای تمبر اغلب کشورها به کار می رود و آن به دو تمبر گفته می شود که دو کلیشه در موقع چاپ بطور وارونه پهلوی هم و یا روی هم قرار گرفته باشند . در حال حاضر که چاپ تمبرها به طریق فیلم و زینگ انجام می گیرد ، این امر پیش نمی آید

ردیف یا باند : bande =strip

در راهنمای تمبر این اصطلاح بیشتر در تمبر های شیر و خورشیدی اولیه به کار رفته . 3 یا 4 کلیشه را پهلوی هم به طور افقی به نام افقی و یا روی هم به نام ردیف عمودی قرار داده و چاپ می کردند ولی عموما باند به چند تمبر دندانه دار و یا بدون دندانه می گویند که پهلوی هم از ورق اصلی جداشده باشند

بلوک :block=ms

هرگاه چهار کلیشه دو به دو پهلو یا روی هم قرار گیرند تشکیل یک بلوک از آن تمبر را می دهد که شامل چهار تمبر می باشد و این شکل تمبر را بلوک می نامند . تعدادی از تمبر های شیر و خورشیدی اولیه ایران و سری شصتمین سال تولد رضا شاه در بلوک چاپ شده اند . افرادی تمبر ها را به صورت چهارتایی به شکل بلوک از ورق تمبر جدا کرده و جمع آوری می نمایند.

سورشارژ :

مُهري است كه جهت تغيير قيمت، تغيير حكومت، يا معرفي آن براي مصارف پستي روي تمبر مي‌زنند.

دپلاسه displaced :

جابجايي رنگ كه در هنگام چاپ تمبر در رنگ بندي آن صورت مي‌پذيرد به طوری كه يكي از رنگها از محل اصلي خود جدا شده و جاي آن خالي يا با رنگ ديگري پر شده باشد.

ارور Error :

در لغت به معناي خطا و اشتباه مي‌باشد و در تمبرها هنگامي‌كه در مرحلة چاپ خطايي نظير وارونه شدن يا اشتباه در جهت يا درج قيمت، صورت پذيرد.

از تمبرهاي مشهور اشتباه چاپ كه در حال حاضر بيشترين قيمت را دارد مي توان از تمبر 24 سنتي پست هوائي آمريكا (1918 ميلادي) نام برد. در اين تمبر عكس وسط كه نقش يك هواپيما است بصورت وارونه چاپ شده است. اين تمبر به صورت يك برگه 100 عددي بوسيله شخصي از باجه تمبر فروشي از يكي از دفاتر پستي واشنگتن به قيمت اصلي آن يعني 24 دلار خريداري شد.

پس از 10 روز، اين شخص برگه كامل 100 تايي را به يك تمبر فروش در فيلادلفيا به قيمت 15000 دلار فروخت. تمبر فروش مذكور نيز آنرا به قيمت 20.000 دلار به يك كلكسيونر فروخت. اين كلكسيونر تمبرها را از صفحه جدا و هر قطعه آنرا به قيمت 250 دلار فروخت. لذا قيمت اين تمبر به تدريج رو به افزايش گذاشت و در حال حاضر به قيمت هر قطعه 150.000 تا 200.000 دلار معامله مي شود. بلوك 4 تايي آن آخرين بار به قيمت 500.000 دلار در سال 1980 معامله شد. ملاحظه مي كنيد كه يك تمبر 24 سنتي كه برگ كامل آن 24 دلار قيمت داشت و به 15000 دلار فروخته شد، در حال حاضر قيمتي معادل حداقل 2 ميليون دلار پيدا كرده است.
عطش كلكسيونرها براي داشتن يك سري از اين تمبر باعث شده كه اكثر بلوكهاي آن قطعه قطعه شده و به بهاي گزافي به خريداران فروخته شود. گفته مي شود اكنون تنها 7 بلوك كامل از اين تمبر وجود دارد.

 فيليگران water mark:

به نوشته يا علامتي گويند كه در متن كاغذ وجود دارد و در برابر نور ديده مي‌شود.در تمبرهای ایران برای اولین بار در کاغذ تمبرهای تاجگذاری احمدشاه قاجار فیلیگران شیر به کار رفته است.

دندانه perforation:

دندانه های دور تمبر که قبل از برش از ورق تمبر به صورت دایره های تو خالی می باشند.در ایران تمبرهای بدون دندانه نیز چاپ شده اند مانند تمبرهای شیر خورشید اولیه.

منظور از سری تمبر چیست؟

تعداد تمبری که از طرف اداره ی پست در یک روز و به مناسبت موضوع خاصی منتشر می شود آن را سری مربوط به آن موضوع می نامند . در مورد تمبرهای جاری تعداد تمبر در یک سری بیش از چند قطعه است . تمبرهای یادگاری معمولا تعداد آن محدود و از یک تا چند قطعه می تواند باشد . گاهی اتفاق می افتد که تمبرهای سری جاری به تدریج و در تاریخ های مختلف منتشر می شود در نهایت تشکیل یک سری کامل را می دهد در صورتی که تمبر یادگاری فقط در یک روز تعیین شده منتشر می شود .

چه نوع تمبر هایی را بایستی جمع آوری نمود؟

ادارات پست در هر کشور تمبر ها را برای مصارف و مناسبت های مختلف چاپ و منتشر می کنند که آنها را می توان به صورت زیر گروه بندی کرد :

تمبرهای جاری

این نوع تمبرها به تعداد نسبتا زیاد چاپ و تعداد تمبرهای یک سری از چند قطعه تشکیل شده و با قیمت های متفاوت از کم تا ارقام بالا است .

تمبرهای یادگاری

همان طوری که از نام آن استنباط می شود منحصرا به مناسبت حادثه مهم و رویداد مخصوص که مورد توجه می باشد چاپ و منتشر می شود و تعداد تمبر در یک سری از یک تا چند قطعه میتواندباشد .

تمبرهای خیریه

این نوع تمبرها جهت وصول درآمدی جهت کمک به سازمانهای خیریه چاپ و به مصرف پست می رسند .

تمبرهای دولتی

تمبرهای دولتی منحصرا بایستی به وسیله سازمانهای دولتی روی مرسولات دولتی که از طریق پست ارسال می شوند مصرف شود . این نوع تمبرها را جزو تمبرهای جاری محسوب میدارند .

تمبرهای امانات

در ازاء دریافت کرایه حمل بسته های ارسالی به شهرستانها تمبر مخصوصی روی بسته ها و یا روی قبض ارسال بسته که در اداره پست نگهداری می شود الصاق می نمایند .
افراد علاقمند به جمع آوری کل تمبر های یک دوره خاص ناچار به تهیه کلیه تمبرهای منتشره از طرف اداره پست به هر عنوان و مناسبتی باشد هستند ،در صورتی که علاقمندان به تمبرهای یادگاری منحصرا تمبرهای یادگاری را جمع آوری می نمایند.